Erkek bir fare, içinde dört veya beş
kızışmış dişi farenin bulunduğu büyük bir kutuya konulur.
Fare anında bütün dişi farelerle tekrar tekrar çiftleşmeye başlar,
yorgunluktan bitap düşüp yere yıkılıncaya kadar.
Dişi fareler onu yalamaya ve dürtmeye devam ederlerse de tepki vermez.
Kutunun içine yeni bir dişi fare konulur. Bilmediği bu farenin varlığını
fark eden erkek fare canlanır ve daha önce sevişmediği bu fare ile
çiftleşmeye başlar.
İnsan dahil hemen hemen bütün memeli hayvanlar için geçerli olan bu
biyolojik fenomene – bilinmeyen bir cinsel partneri bilinen partnerden
daha uyarıcı bulmak – bilimcilerin verdiği isim Coolidge Etkisi’dir.
Coolidge Etkisi erkeğin aynı dişi ile çiftleşme eğiliminin gittikçe
azalmasına karşılık başka dişilere olan cinsel ilgisinin artmasıdır.
Her yeni, bilinmeyen dişi devreye girdiğinde erkeğin çiftleşmeye olan
ilgisi yenilenir –önceden seks yapmış olmasına ve onunla seks yapmaya
hâlâ istekli diğer dişilerin mevcudiyetine rağmen.
Bu yaygın itkinin evrimsel mantığı şudur:
Doğanın birincil önceliği genlerin olabileceği kadar yaygın bir biçimde
dağılmasıdır.
Hemen hemen bütün memelilerde var olan Coolidge mekanizması, erkeği bu
amaca hizmet etmeye zorlamak içindir.
Bir dişi ile olan döllenme fonksiyonunu tamamlayan erkek değişik, yeni
eşler aramaya girişecektir.
Zira zaman geçmiş, erkeğin aynı seks partnerine karşı olan cinsel isteği
azalmıştır. Mevcut partnerinden sıkılmış, onun cinsel çekiciliğine
karşı bağışıklık kazanmıştır.
Farelerle ilk deney 1958’de Frank A. Beach (1911-1988) adlı bilim adamı
tarafından yapıldı.
Beach’in bulgularına göre cinsel uyarılmayı tayin eden
birleşmenin kendisi değil cinsel deneyimin çeşitliliğidir:
Her gün kendine yeni bir seks partneri verilen erkek farenin cinsel
iştahı hiçbir zaman azalmaz.
Bu özellik sadece erkek farelere has değildir.
Daha kısıtlı sayıda aynı deneye tabi tutulan dişi fareler erkeklere
benzer tepki verdi. Onlar için de yeni bir partner, denenmiş
olanlardan çekicidir. Ama dişiler üzerinde daha az deney yapıldığı için
sonuçlar erkeklerde olduğu kadar kesin değildir.
Calvin Etkisi adını Amerikan başkanlarından Calvin Coolidge (1872- 1933)
hakkında anlatılan bir fıkradan aldı.
Başkan ile Bayan Grace Coolidge ayrı ayrı bir devlet üretme çiftliğinde
dolaştırılıyorlarmış.
Tavukların bulunduğu yere gelindiğinde Bayan Coolidge (1879- 1957) bir
horozun tavuklarla sık sık çiftleştiğini görmüş. Horozun bunu ne kadar
sıklıkla yaptığını sorduğunda rehberi “Her gün onlarca defa,” diye cevap
vermiş.
“Burasını ziyaret ettiğinde bunu Başkan’a da söyleyin,” demiş Bayan
Coolidge.
Ona anlatıldığında Başkan sormuş: “Her defasında aynı tavukla mı?”
Rehber: “Hayır, Sayın Başkan, her defasında ayrı tavukla.”
Başkan da “Bunu Bayan Collidge’e de söyleyin,” demiş.
www.diyaloggazetesi.com ==> OKU, YORUMLA ve PAYLAŞ
Diyalog Gazetesi
www.diyaloggazetesi.com ==> OKU, YORUMLA ve PAYLAŞ
Diyalog Gazetesi
