5 Ekim 2008 Pazar

Çamur eşekarısı, yumurta ve örümcek

OZANKÖY

Bavulumu mutfağa bıraktıktan sonra teker teker ahşap panjurları ve pencereleri açmaya başladım.
Önce mutfağı açtım, sonra oturma odasının bahçeye bakan kapılarını ve pencerelerini. Arkamda ışık bıraka bıraka üst kata çıktım. Çocukların odasının panjurunu açar açmaz bir arı vızıltısı ve ensemde şiddetli bir yanma hissi duydum. İğne belli, sarı-siyah bir çamur eşekarısı vızıltılarla uzaklaşıp gitti.
Daha önce birkaç defa arı tarafından sokulduğum için onu görmeseydim de başıma gelenin nedenini bilecektim. Parmağımı zonklayan yere dokundurdum. Beş on dakika içinde sızı, geride küçük bir kırmızılık bırakarak geçecek. Üzerine bir şey sürmeye bile gerek yok.
Ama arı nereden çıkmıştı? İçeride olamazdı, çünkü ev uzun zamandan beri kapalıydı. Başımı dışarı çıkarıp bakınca panjurun bittiği yerde içine yumurtalarını koyduğu çamur tüplerinin meydana getirdiği topağı gördüm. Ve onu affettim. Yumurtalarını korumak için beni sokmuştu.
Onu rahat bırakmak için panjuru yeniden kapattım.
Çamur arısının bilimsel adı Sceliphron caementarium’dur ve bu adı çamurdan bu yumurta evlerini yaptığı için aldı.


Eşekarısı çene ve ön ayaklarıyla topladığı çamurları boru haline getirir ve benim panjur gibi kuru zeminlerin üzerine monte eder. İçine bir yumurta yumurtlar. Sonra bir örümcek avlar ve yumurtanın yanına bırakır. Sonra borunun iki ucunu çamurla mühürler.
Yumurtadan çıktıktan sonra örümcek yavrunun gıdası olacak. Çürümüş veya kokuşmuş olmaması için çamur eşekarısı örümceği öldürmez. Felç eder. Tırtıl veya larva üç haftada olgunlaşır. Bu sürede canlı örümcekle beslenir. Sonra etrafına koza örer ve kış boyunca dinlenir.
Bir defa mühürledikten sonra arı tüpü bir defa hiç açmaz. Yanına beş, altı veya yedi yumurtalı-örümcekli boru daha yapar ve onları da aynı şekilde kapatır. Sonra bir daha geri gelmemek üzere gider.
Aralarındaki görev bölümüne göre, dişi yem ararken erkek kozaları beklediğine göre beni sokan muhtemelen erkekti.
Yuvadan çıkan genç eşekarıları çamurdan yuva yapıldığını görmediler. Onlara inşaat dersi verecek, örümcek avlamaları gerektiğini, örümcekleri nasıl felce uğratacaklarını öğretecek anneleri de yoktur.
Ama onlar bütün bunları bilirler ve zamanı geldiğinde, anneleri gibi, benimki gibi evlerde uzun keşif uçuşları yaptıktan sonra bir yer bulurlar ve kil aramaya başlarlar.
Sıcak yaz günlerinde bu arıyı dakikalarca evinizin içinde amaçsız bir şekilde uçarken görebilirsiniz. Amaçsız falan değildirler aslında. Çamur yumurta yuvalarını yapmak için kuru, uygun bir yer aramaktadırlar. Onu rahat bırakmanızı öneririm. Hiçbir zararları yoktur.
Eğer onu benim yaptığım gibi ürkütmezseniz.


2020 - 2023


ZAMANSIZ YAZILAR

  • Bahçıvanlığı iyi yapılmış zihin

    İstanbul’da yaşadığım zor günlerde geceleyin yattığımda zihnimde Ozanköy’deki bahçemde gezinti yapar, sakinleşirdim. Kesik bir ağacın toprakta kalan parçasının üzerine deniz kenarından taşıdığım yassı bir taş koyup oturacak bir yer yapmıştım. Oraya oturur, yakınındaki çamın kokusunu hatırlayarak... DEVAMI>>

  • Zehir ve nergisler

    İzmir Körfezi’nin kuzey batı ucuna yakın Karaburun kasabasının ardındaki dağlarda nergis yetiştiren köyler var.  Güneşli bir sabah, ufak tefek bir şeyler götürmek için bu köylerden birinde yaşayan yaşlı bir kadını ziyarete gittik. Bize çay yaptı, yumurta verdi, bahçesinden nar ve mandal... DEVAMI>>

  • Hayatın amacı nedir?

    Büyük salgından önce Yapay Zekâ konusu dünyayı meşgul eden sorunlar listesinin başlarında yer alıyordu.  Yapay Zekâ insan gibi düşünen ve hareket eden makinelere verilen isimdir. Akla robotları getirir ama robotlar Yapay Zekâ’ya sahip olsalar da bu olgunun sadece bir uygulamasıdır. ... DEVAMI>>

  • İyi biten her şey iyidir

    Havaalanına gitmeden önce bahçede bir gezinti yapayım dedim ve her zaman böyle gidişlerden önce hissettiklerimi hissettim. Gitmek istememe hissiydi bu. Neden gidiyordum ki? Buradan daha çok olmak istediğim bir yer yokken neden sıkıcı ve yorucu olacağı kesin bir yolculuğa çıkıyordum?&nb... DEVAMI>>

  • Her şey neden bu kadar güzel?

    Bu sabah yağmurun damda çıkardığı sesle uyandım. Kasım’a kadar bekleyen yağmur en sonunda bana da uğradı ve bahçemin topraklarına uzanıverdi. Bir arkadaşımla, yağmur yağan ilk gün yürüyüşe gitmek için sözleşmiştik. Onu aradım, çabucak geldi ve ara sıra serpiştiren yağmurda Beşparmak’a do... DEVAMI>>

  • Beni uyandırmayın da...

    Saat üçe geliyor. Yardımcımın ütüyü bitirip gitmesini bekliyorum. O gidince yukarı çıkıp uyuyacağım. Bütün uykular güzeldir ama uykuların en güzeli yeni değiştirilmiş çarşafları olan yataklarda uyunur. Bir yerde, zengin değil iken sonradan zengin olan bir kadının ilk iş olarak keten... DEVAMI>>

  • Bitkilerin dervişi

    Bugün dağa adaçayı toplamaya gideceğim. Yoldan tepeye çıkan bir patikanın kenarlarında, adaçayı çalılarının bulunduğu, eksildiğinde gittiğim bir yer biliyorum. Oraya gideceğim. Siyah çay içmeyen bir arkadaşım için yaptığım, siyah çaydan bıkınca ara sıra benim de içtiğim rooibos’lu karışı... DEVAMI>>

.