Ozanköy
Bu sabah mutfak kapısını açınca karşıma iki serçe çıktı. Evin saçaklarındaki yuvalarda yaşayan serçelerden, bunlar. Şömine bacasından aşağı düşmüşler, kapılar ve pencereler kapalı olduğu için kaçamamışlar. Beni görünce telaş içinde uçuşup kendilerini camlara vurmaya başladılar.
Camı görmüyorlardı. Camdan bakıldığında görülen manzarayı görüyorlardı: Yasemini, limon ağacını, akasyayı ve diğer kuşları.
Pencereleri açtım. Cikcikler içinde, art arda uçup gittiler. Mutfak bankosunun üzerinde, seramik bir saksının içinde, bahçedeki kuş yemliklerine koyduğum kenevir tohumları var. Baktım, ben yokken, bunların tadına bakmışlar. Tohumların kabukları duruyordu saksının çevresinde, titiz ve zevkli bir ev kadınının yemek masasına serpiştirdiği gül yaprakları gibi.
Kuşların camlarla sorunu var. Çünkü camı değil camda dış dünyanın aksini görürler, gökyüzünü, bulutları, ağaçları ve dosdoğru onlara doğru uçar. Cama çarpan kuş ya hemen ya da birkaç saat içinde beyin hasarından veya iç kanamadan ölür.
Bunu önlemenin en etkin yolu pencerelerin önüne ağ germektir.
Bir tahmine göre sadece ABD’de yılda 900 milyon kuş bu şekilde ölmekte.
Güney Amerika, Kuzey Amerika, Avrupa, Çin, Hindistan, Avustralya ve Afrika’nın her birinde yılda bu şekilde bir milyar kuş öldüğünü varsaysak bu yılda yedi milyar kuş eder.
Dünyada her an uçan, konan, oynayan, yem arayan, yuva yapan, çiftleşen 400 milyar kuş olduğunu okudum geçen gün bir kitapta. Eğer her yıl bunların yedi milyarı cam katliamına kurban giderse demek ki altmış seneden az bir zamanda dünyada hiç kuş kalmayabilir.
Tabii bu sakat bir hesap. Her yıl milyarlarca kuş ölüyorsa, milyarlarca da doğuyordur.
Ama gidişatın kuşların aleyhine olduğu kesin. Onları sadece camlar öldürmüyor.
Her yıl kediler tarafından avlanan kuş sayısı 500 milyon ile bir milyar arasında tahmin ediliyor. Böcek ve haşere ilaçlarından ölenlerin sayısının yetmiş milyonu aştığı hesaplanıyor.
İki yüz milyon kuş elektrik tellerine, altmış milyona yakın kuş arabalara, seksen bin kuş uçaklara çarparak ölüyor.
Bu verdiğim rakamlar Amerika Birleşik Devletleri’ne ait. Bütün dünyayı hesaplayacak olsak acaba rakam ne olur?
Uzun vadede kuşlar için en büyük tehlike bütün bunlar değil yaşam alanlarının yok olmasıdır. Bu yüzden birçok kuş nesli tamamen yok oldu, birçoğu da tehlike içinde.
Altmış yılda hiç kuş kalmayacak hesabı abartılı belki ama ne kadar abartılı acaba?
Bazen Beşparmaklar’da dolaşırken ne kadar az kuş olduğu beni şaşırtır. Durup kulak veririm ama hiçbir ses duymam. Ne bir kanat çırpışı, ne bir ötüş. Büyük bir sessizlik.
Bazen birkaç sıska keklik ve yabani güvercin kaçar. Daireler çizen birkaç şahin ve kartal görürüm. Kırlangıç bile yok, diye hayıflanırım. Çocukluğumda burada uçan kuş sürüleri, kayalardaki kartal yuvaları ne oldu?
Eğer kuşlar tamamen kaybolursa geride bıraktıkları sessizlik dayanılmaz olacak.
